Post Traumatische Stress Stoornis is geen nieuwe stoornis. In de vroege oudheid werd het al beschreven en er bestaan duidelijke en heldere beschrijvingen in de medische literatuur die terug gaan tot de Eerste Wereldoorlog toen de stoornis het “Shellshock syndroom” werd genoemd. Ook zijn er veel beschrijvingen te vinden in de medische literatuur over oorlogsveteranen en concentratiekamp slachtoffers ("KZ syndroom") uit de Tweede Wereldoorlog. Toch werd het pas na de Vietnamoorlog in de DSM vermeld. Post Traumatische Stress Stoornis komt echter niet alleen voor bij veteranen of oorlogsslachtoffers. Het kan iedereen overkomen en komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor, in Westerse en niet-westerse culturen, bij volwassenen, bij kinderen en in alle sociale en economische lagen van de bevolking.

Post Traumatisch Stress Stoornis, of (PTSS), is een psychiatrische stoornis die kan ontstaan ten gevolge van het beleven of getuige zijn van levens bedreigende gebeurtenissen, zoals tijdens militaire gevechten, natuurlijke rampen, terroristische aanslagen, ernstige ongelukken en ziektes, of geweldadige persoonlijke aanslagen zoals verkrachting. Mensen die lijden aan PTSS herbeleven vaak deze ervaring via nachtmerries, hebben slaap problemen en voelen zich vervreemd en afgescheiden van de wereld om hen heen. Deze symptomen kunnen zo ernstig en langdurig zijn dat zij het dagelijks leven van die persoon ernstig benadelen.
PTSS wordt gekenmerkt door duidelijke biologische en psychologische veranderingen. De diagnose van PTSS wordt vaak bemoeilijkt door het samengaan met aanverwante stoornissen, zoals depressie, alcohol of drugsmisbruik, cognitieve –en geheugen problemen en andere problemen van fysieke en/of geestelijke aard. De PTSS is ook van invloed op de mogelijkheden van een persoon om goed te kunnen functioneren in het dagelijks leven en er kunnen huwelijksproblemen en scheidingen voorkomen, problemen op het werk en problemen met de opvoeding van kinderen.

Mensen die blootgesteld zijn aan een traumatische ervaring kunnen sommige symptomen van PTSS ervaren in de dagen volgend op de traumatische gebeurtenis waaraan zij zijn blootgesteld. Maar lang niet iedereen zal een PTSS ontwikkelen. Amerikaans onderzoek suggereert dat er bij ongeveer 8% van de mannen en 20% van de vrouwen zich een PTSS ontwikkelt en dat bij grofweg 30% van deze mensen uiteindelijk een chronische of complexe vorm van PTSS ontstaat, waarbij de symptomen levenslang kunnen aanhouden.

Men spreekt over een chronische PTSS als de symptomen minstens drie maanden of langer aanhouden. De diagnose van PTSS beschrijft symptomen die ontstaan wanneer een persoon een kort durend trauma heeft ervaren. Bijvoorbeeld; een auto ongeluk, natuur ramp, beroving of bedreiging met geweld, eenmalige verkrachting etc., worden beschouwd als kort durende traumatische gebeurtenissen.

Echter, chronische trauma’s kunnen maanden tot jaren voortduren. Wetenschappelijke onderzoekers menen dat de huidige diagnose PTSS onvoldoende is om de symptomen en het ernstig psychologisch letsel te beschrijven dat optreedt na langdurig en herhaald trauma. Om die reden wordt dit gediagnosticeerd als: een chronische of complexe PTSS.

In het algemeen geldt dit voor slachtoffers die in een staat van gevangenschap gehouden worden. In deze situaties valt het slachtoffer onder de controle van de dader en heeft geen mogelijkheid tot vluchten. Voorbeelden hiervan zijn:

• concentratie kampen
• krijgsgevangenen
• kindermishandeling en seksueel misbruik
• georganiseerde kinder exploitatie kringen
• langdurig ernstig lichamelijk geweld
• langdurig huiselijk geweld
• prostitutie bordelen en seks slaven

Als eerste vereiste om te voldoen aan de diagnose van een chronische of complexe PTSS moet de persoon dus een langdurige periode (maanden of jaren) onderworpen zijn aan totale controle van een ander. Andere symptomen zijn:

• Veranderingen in de emotionele regulatie, zoals: aanhoudend verdriet, suïcide neigingen, explosieve of ingehouden woede.
• Veranderingen in cognities, zoals: het vergeten van traumatische gebeurtenissen, herbeleven van traumatische gebeurtenissen, derealisatie - depersonalisatie (dissociatieve symptomen).
• Veranderingen in het zelf beeld, zoals daar zijn; hulpeloosheid, stigma, schuldgevoelens en het gevoel heel anders te zijn dan andere mensen.
• Veranderingen in waarneming t.a.v. de dader, zoals; de dader absolute macht toekennen of in beslag genomen worden door de relatie met de dader, evenals in beslag genomen worden door wraak gevoelens.
• Veranderingen in relaties met anderen, zoals; isolatie, wantrouwen of herhaald zoeken naar een redder.

zie dsm criteria onder: dissociatieve stoornissen ptss

In sommige gevallen vermijdt men het om te praten over trauma gerelateerde onderwerpen, omdat de daaraan gerelateerde emoties te overweldigend zijn.
Men kan last hebben van overmatig drug of alcohol misbruik om een gevoel van verdoofd zijn en gedachten aan het trauma te vermijden.
Automutilatie kan voorkomen of andere vormen van zelfbeschadiging.
Vanwege de chronische aard is het mogelijk dat men in het verleden is gemisdiagnosticeerd als bijv. borderline, als iemand met een masochistische of een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis.